Hằng năm cứ vào kỳ nghỉ hè là số vụ tai nạn thương tích ở trẻ em có chiều hướng gia tăng. Ngoài các vụ trẻ bị đuối nước, trẻ còn gặp các tai nạn rủi to tại nhà như: Bỏng, điện giật, đứt tay chân do những vật sắc nhọn, té ngã, ngộ độc thực phẩm… Dưới đây là những tai nạn có nguy cơ luôn cơ rình rập khi trẻ nghỉ hè, cha mẹ phải biết để phòng tránh:
Chủ yếu do trơn trượt, vấp ngã do đường đi mấp mô và thường xảy ra ở nơi vui chơi.
Để phòng ngã cho trẻ, cha mẹ cần nhắc nhở không cho trẻ chơi gần những nơi không an toàn. Bàn ghế, đồ chơi hỏng, không chắc chắn phải được sửa chữa ngay. Dụng cụ thể dục thể thao phải chắc chắn, đảm bảo an toàn. Đi chơi đúng nơi quy định và thực hiện theo sự hướng dẫn, không leo cầu thang, trèo cây, cửa sổ… cần chơi trong phòng, ngoài sân có bóng mát… tránh tình trạng để trẻ bị ngã. Cầu thang phải có lan can, cửa sổ, ban công phải có rào chắn bảo vệ.
Tình trạng đuối nước xảy ra thường xuyên với trẻ. Do trẻ bị ngã vào xô, chậu có nước, bị ngã khi đến gần ao hồ, khi đi tắm, bơi ở những nơi có nguồn nước không đảm bảo vệ sinh, những khu vực nguy hiểm... là nguyên nhân dẫn tới trẻ bị đuối nước.
Để phòng ngừa đuối nước cha mẹ cần dạy trẻ bơi, chỉ bơi, tập bơi khi có người lớn ở cạnh. Khi đi bơi phải tuân thủ quy tắc an toàn. Không cho trẻ ra gần ao hồ, sông suối một mình. Khi đi đò, thuyền... phải mặc áo phao bảo hộ. Giếng, bể nước phải có nắp đậy an toàn, điều này vô cùng quan trọng và cần chú ý. Rất nhiều trường hợp trẻ nghịch, tò mò nên ngã xuống bị đuối nước.
Tai nạn này rình rập thường xuyên gây tử vong nhiều ở trẻ. Tuy nhiên, mùa hè gặp nhiều hơn và chủ yếu do ngộ độc thực phẩm, ăn phải quả độc, thức ăn có dược phẩm độc hại, do uống nhầm thuốc…
Vì vậy, để phòng tai nạn do ngộ độc cần phải cách ly hoặc để xa tầm với của trẻ các loại thuốc, hóa chất như: Thuốc trừ sâu, thuốc chuột, thuốc chữa bệnh, bình xịt muỗi, thuốc tẩy rửa… Hướng dẫn và thực hành cho trẻ ăn, uống sạch, không ăn thức ăn lạ, thức ăn ôi thiu, nấm lạ…
Tuyệt đối không sử dụng các vật chứa hóa chất để đựng đồ ăn, thức uống. Không sử dụng các vật đựng đồ ăn thức uống để chứa các chất khác như xăng, cồn, dầu hỏa.
Thường xảy ra ở nơi vui chơi do trẻ đùa nghịch xô đẩy nhau, dùng que làm kiếm nghịch, đấu kiếm, chọc nhau. Trẻ vô tình chọc vào mắt, gây chấn thương mắt rất nguy hiểm. Đây là tai nạn thường thấy khi trẻ ở nhà nghỉ hè và chơi cùng nhau tại khu phố, xóm làng. Vì vậy, việc nhắc nhở trẻ lựa chọn đồ chơi để ngăn ngừa những tai nạn không đáng có là rất quan trọng.
Do trẻ tự nhét đồ chơi vào mũi, tai mình hoặc nhét vào tai bạn, mũi bạn. Các vật trẻ có thể nhét vào mũi, tai là hạt cườm, con xúc xắc, các loại hạt, quả nhỏ, thậm chí có trường hợp trẻ còn nhét cả đất nặn vào tai. Trẻ còn ngậm đồ chơi vào miệng và có thể gây rách niêm mạc miệng, gãy răng hoặc hít vào gây dị vật đường thở, nuốt vào gây dị vật đường ăn…
Để phòng tai nạn, không để trẻ nuốt hoặc nhét các vật gây tắc đường thở vào miệng, mũi. Cho trẻ ăn thức ăn đã nghiền nhuyễn, không lẫn xương, lẫn hạt. Để ngoài tầm với của trẻ các vật dễ nuốt như đồng xu, kim băng, cúc áo, hạt trái cây, lạc… Không để trẻ nhỏ vừa ăn vừa cười đùa. Dạy trẻ không nên chơi trò dùng túi ni lông, chăn, gối để chụp lên đầu nhau.
Chủ yếu do trẻ sau khi chơi, khát nước uống nhầm vào nước nóng, khi ăn, uống, trẻ cũng có thể bị bỏng do thức ăn (canh, cháo, súp…) mang từ nhà bếp lên còn đang rất nóng, nếu không chú ý mà ăn, uống ngay sẽ gây bỏng cho trẻ. Có trường hợp trẻ bị bỏng do cháy, hoả hoạn …
Để phòng tai nạn cần bố trí bếp nấu ăn hợp lý, để bếp cao ngoài tầm với hoặc có vách ngăn không cho trẻ nhỏ tới gần.
Không để đồ vật đựng nước nóng trong tầm với trẻ em (nồi canh, phích nước, vòi nước nóng, bàn là đang nóng, ống bô xe máy...). Khi bưng, bê nước nóng, thức ăn mới nấu chín phải chú ý: Tránh xa trẻ để không va đụng. Luôn kiểm tra nhiệt độ của thức ăn, đồ uống trước khi cho trẻ ăn, uống, nhiệt độ nước tắm rửa.
Không để trẻ nhỏ tiếp xúc với diêm, bật lửa, lửa, nước sôi, thức ăn nóng, bếp đang đun... Không để trẻ tự tắm với vòi nước nóng lạnh. Luôn quan tâm chăm sóc trẻ, không để trẻ chơi một mình ở các nơi có thể xảy ra tai nạn.
Đối với trẻ các tai nạn thương tích chủ yếu do trẻ được đèo bằng xe đạp và bằng xe máy, trẻ mải chơi chạy ra đường, đạp xe khu ở, chơi ở cửa nhà… Đây là vấn đề thường gặp hiện nay, xảy ra nhiều hậu quả thương tâm.
Để phòng tai nạn giao thông nhắc nhở trẻ ở nhà không tự ý đi ra ngoài đường khi không có người lớn đi cùng. Không đạp xe trong ngõ nhỏ nơi ngã ba, nơi khuất tầm nhìn hoặc khi không có người lớn.
Nhiều trẻ bị điện giật tại nhà do không biết cách sử dụng điện an toàn, vì vậy để phòng ngừa điện giật cha mẹ luôn kiểm tra các đồ dùng bằng điện, che kín các ổ điện không cho trẻ nghịch. Hệ thống điện phải an toàn: Không để dây trần, dây điện hở, bảng điện để cao.
Để đảm bảo an toàn, cần lắp đặt những thiết bị điện ở xa tầm với của trẻ, tránh sự tiếp xúc gần dễ xảy ra những sự cố. Cha mẹ cũng cần chủ động sử dụng những thiết bị điện thông minh, chuyên dụng có khả năng tự ngắt, hay dùng những thiết bị có nắp che phần ổ cắm cũng như để những món đồ nguy hiểm tránh xa tầm tay trẻ em. Ngoài ra, với các thiết bị điện trong nhà, cha mẹ nên sử dụng những biểu tượng cảnh báo để tạo thói quen cho trẻ nhỏ.
Nguồn: BS Nguyễn Trọng
